Modemuze@OBA: innovatieve modetentoonstelling in de Amsterdamse bieb

Een leren handtas uit de jaren ‘80 waar een werkende telefoon in is verwerkt, een mannenkorset uit het begin van de vorige eeuw en de Adidas Futurecraft sneaker die recentelijk werd gelanceerd. Het zijn drie schijnbaar compleet verschillende items, maar toch hebben ze één ding met elkaar gemeen. Stuk voor stuk zijn het items die, in hun tijd, werden beschouwd als regelechte innovaties. Daarom zijn deze en vele andere innovatieve modestukken vanaf nu te zien in de expositie Modemuze@OBA: Innovation in de Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA). De officiële opening van de expositie vond donderdagavond plaats, en het was een extra bijzonder feest omdat deze dag samenviel met het tienjarig jubileum van MAFB: een community voor beginnende mode- en kunstvormgevers. FashionUnited brengt verslag uit.

Opening Modemuze@OBA valt samen met tienjarig jubileum MAFB

”Dat het een modezomer is, is duidelijk.” Aan het woord is Bart Rutten, artistiek directeur van het Centraal Museum Utrecht. Samen met Judikje Kiers, directeur van het Amsterdam museum en penvoerder bij Modemuze, heeft Rutten de eer het openingswoord te houden. Ter ondersteuning van zijn punt, somt Rutten enthousiast een aantal aanstaande en lopende mode-evenementen op, waaronder de expositie ‘’Reflections’’ van Jan Taminiau. Lachend maar resoluut roept Kiers hem een halt toe: want vandaag draait het om de opening van Modemuze@OBA: Innovation. Veertien musea en vier particuliere verzamelaars hebben een bijdrage geleverd aan de expositie die Kiers omschrijft als een ‘’bijzonder samenwerkingsproject’’. Zo vinden bezoekers stukken uit de collecties van onder andere het Gemeentemuseum Den Haag, het Fries Museum Leeuwarden, Tassenmuseum Hendrikje en het Openluchtmuseum. Achter ieder stuk gaat een verhaal schuil dat verklaart waarom het gaat om een innovatie.

Wat die verhalen dan zijn? Dat loopt zoals gezegd enorm uiteen. In sommige gevallen is overduidelijk dat we te maken hebben met een vernieuwend item. Zo toont de expositie een creatie van het Nederlandse ontwerperscollectief Das Leben am Haverkamp. In 2017 presenteerden de vier ontwerpers tijdens Amsterdam Fashion Week tweedimensionale kledingstukken gemaakt van (onder andere) strijkkralen, om kleding van zijn functie te ontdoen. In andere gevallen zit het baanbrekende aspect hem in iets subtielers. Een mooi voorbeeld is een tentoongestelde jurk met bijpassende schoenen en masker van de hand van Jan Taminiau. De creatie komt uit de ‘’Irradiance’’ collectie die Taminiau in 2011 presenteerde tijdens de modeweek in Amsterdam. Het innovatieve van dit kledingstuk schuilt voornamelijk in het gebruik van glow in the dark garen, waardoor deze in het donker oplicht en plots een heel andere gedaante lijkt te krijgen. Zo bundelt Modemuze@OBA: Innovation nog veel meer eigenzinnige modestukken die laten zien dat innovatie niet altijd groots hoeft te zijn, maar vaak juist in de details zit.

MAFB: 3 ontwerpers steken museummode in een nieuw jasje

Dat innovatie op veel verschillende manieren tot uiting kan komen, blijkt ook tijdens de korte modeshow die op deze openingsavond plaatsvindt. Ontwerpers Lisa Konno, Jivika Biervliet en Eline Groendijk zijn door MAFB gevraagd voor hun jubileum een kleine collectie te ontwerpen en presenteren gebaseerd op een museumstuk. De drie ontwerpers hebben dit op geheel eigen wijze aangepakt. Konno laat vier looks zien waarin felle kleuren en wijdere pasvormen de boventoon voeren, terwijl Biervliet juist een donkere en ietwat ruigere kant op is gegaan. Groendijk tot slot stuurt de modellen de geïmproviseerde catwalk af in outfits die bovenal comfort lijken uit te stralen door de losvallende items die gemaakt zijn van soepele stoffen. Het campinggevoel is compleet wanneer het oog valt op de ‘accessoires’ van de modellen: badslippers, een wc-rol, een draagbare buitenlamp en een klein klapstoeltje.

De looks die Konno presenteerde, waren geïnspireerd op een rok en top van kunstenaar Aico Dinkla (1974). Het originele ensemble, te bewonderen in de expositie, is gemaakt van gerecyclede kledingstukken die vervolgens zijn voorzien van een synthetische coating. Konno speelde hierop in door zelf ook te werken met eerder gebruikt materiaal. “Ik heb dingen uit een vorige collectie gebruikt in nieuwe uitvoeringen en kleuren voor deze show,” verklaart ze naderhand tegenover FashionUnited. “Daarnaast komt de inspiratie terug in het silhouet en het feit dat de collectie is gemaakt van oude parachutestof. De jurk en top zijn ook gemaakt van gerecyclede stof, terwijl dat in die tijd helemaal niet zo normaal was.”

Groendijk en Biervliet kozen beide voor de ’chapeau claque’, een inklapbare hoge hoed van rond 1900. “Ik heb me laten inspireren door de manier waarop destijds werd gereageerd op de hoedenmaker toen hij met die hoge hoed de straat op ging,” legt Biervliet uit. “Het was toen heel shockerend en heftig, en het zorgde voor chaos. Dat heb ik ook een beetje in mijn collectie laten terugkomen.” Groendijk baseerde haar creaties weliswaar op diezelfde hoge hoed, maar deed dat vanuit een heel ander perspectief. Groendijk: “Toen ik de inklapbare hoed voor het eerst zag, dacht ik: het is gewoon een hoge hoed, dus ik was niet meteen enorm geïnspireerd. Maar toen ging ik onderzoeken wat het nu precies was en daarbij kwam ik röntgenfoto’s tegen waarop je de constructie heel goed ziet.” Na nog wat verder onderzoek, ontdekt ze dat de hoed na de aanvankelijke shockreactie eigenlijk heel mainstream wordt. Uiteindelijk wordt het item zelfs gedragen in combinatie met nette avondkleding. Groendijk: “Ik vond dat heel grappig, omdat we inklapbaar nu heel erg associëren met praktisch en goedkoop, en bijvoorbeeld met de camping. Ik ben dus gaan werken met dat contrast: elementen uit chique kleding maar verweven met de camping vibe.”

Konno, Biervliet en Groendijk werden benaderd om mee te doen aan het project door Marian Duff, oprichter van MAFB. Zowel Konno als Biervliet hebben jaren geleden meegedaan aan het educatieve programma van MAFB, en Groendijk is bij de organisatie betrokken geweest als docent voor de masterclasses. Aan FashionUnited laat Duff weten dat MAFB een heel duidelijke reden had om op deze manier haar tienjarig bestaan extra te vieren: “We vinden het belangrijk dat er vanuit nieuwe ontwerpers een link is met de depots van het Amsterdam Museum. Daarnaast is het van belang dat de depots van het museum ook worden aangevuld met outfits van de nieuwe generatie.” De ontwerpen die deze avond zijn gepresenteerd, zullen daar namelijk in worden opgenomen. Hoewel de ontwerpen van Konno, Biervliet en Groendijk geen onderdeel vormen van de expositie, zijn in de centrale hal van de bibliotheek wel looks te zien van drie andere door MAFB geselecteerde ontwerpers (Chris Geurtsen, Katja Meli en Jireh Jebb) die hier de komende maanden zullen blijven staan.

De expositie Modemuze@OBA: Innovation is van 18 mei tot en met 2 september gratis te bezoeken in de Expozaal van de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Daarnaast worden ook diverse evenementen georganiseerd waarin mode en innovatie centraal staan. Een volledig overzicht daarvan is te vinden op de website van de OBA.

Beeld: FashionUnited (eerste foto) en Daisy von Dutch, via MAFB